Thực tế hiện nay có rất nhiều trẻ nhỏ hậu môn của bé bị sưng
đỏ và cương mủ. Bé rất khó chịu và quấy khóc nhiều. Có thể bé bị bệnh rò hậu
môn hoặc apxe cạnh hậu môn, cần phải khám mới có thể kết luận chính xác.
Rò hậu môn là một
đường hầm đầu (có khi gọi là lỗ) trong nằm ở ống hậu môn, đầu ngoài nằm ở phần
da quanh ống hậu môn. Apxe cạnh hậu môn là một khối sưng, đau, nung mủ
nằm ở vùng quanh hậu môn.
Rò hậu môn là khi có lỗ mở ra da tồn tại trên ba
tuần ở vùng quanh hậu môn. Apxe cạnh hậu môn và rò hậu môn là hai giai đoạn
khác nhau của một quá trình bệnh do nhiễm trùng các xoang tuyến hậu môn,
apxe là giai đoạn cấp tính và rò là giai đoạn mãn tính
Apxe cạnh hậu môn gây ra sưng tấy, đau vùng hậu môn, cần
xử trí ngay bằng cách rạch chỗ apxe thoát dịch, mủ giúp bé dễ chịu. Còn rò hậu
môn tuy không đòi hỏi xử trí ngay nhưng khi hình thành thì gây nên tình
trạng rỉ dịch dai dẳng qua một hay nhiều lỗ cạnh hậu môn hoặc hình
thành ổ nhiễm trùng tái đi tái lại. Tỉ lệ hình thành rò hậu môn
sau apxe cạnh hậu môn ở trẻ em là khá cao, từ 20% đến 85%.
Bệnh này không phải do trong quá trình chăm sóc người lớn
vô tình gây tổn thương bé. Có nhiều giả
thuyết về nguyên nhân, hiện tại giả thuyết do nhiễm trùng những xoang tuyến bất
thường bẩm sinh của hậu môn được chấp nhận rộng rãi nhất. Sự tắc nghẽn của
các xoang tuyến hậu môn gây ứ đọng phân, vật lạ trong tuyến, dẫn đến nhiễm
trùng tuyến hậu môn.
Ổ nhiễm trùng theo ống tuyến, xuyên qua thành ống hậu
môn vào khoảng mô mềm xung quanh hình thành nên ổ mủ, tạo thành apxe. Khi ổ
apxe vỡ ra da sẽ có sự thông thương được hình thành giữa ống hậu môn, khoang
apxe và da. Khi sự thông thương này tồn tại trên vài tuần sẽ hình thành đường
rò.
Triệu
chứng bệnh
Apxe cạnh hậu môn điển hình thường xuất hiện ở bé
trai, phần lớn là dưới 6 tháng tuổi với biểu hiện là một khối sưng đỏ,
đau, chắc hoặc nung mủ nằm ở vùng quanh hậu môn. Với bệnh rò hậu môn, bệnh
nhi thường được đưa đến khám vì nốt cứng cạnh hậu môn sưng tái đi tái lại hoặc
rỉ nước vàng hay chảy mủ làm bé khó chịu, đáy quần luôn vấy bẩn.
Bé có tiền căn phải rạch apxe cạnh hậu môn nhiều lần mà
không khỏi hẳn. Tuy nhiên cũng có trường hợp rò hậu môn xuất hiện đơn độc
mà không có apxe cạnh hậu môn.
Các xét nghiệm để chẩn đoán apxe và rò hậu môn nguyên
phát ở trẻ em thường không cần thiết. Chụp đường rò, chụp điện toán cắt lớp
vùng chậu hay chụp cộng hưởng từ chỉ có ích trong những trường hợp rò phức tạp
do nguyên nhân thứ phát.
Điều
trị bệnh như thế nào?
Cho đến nay, điều trị bệnh này vẫn còn nhiều tranh cãi.
Việc chăm sóc tại chỗ gồm vệ sinh hậu môn sạch sẽ và ngâm hậu môn
đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh.
Ngâm hậu môn được chỉ định cho trẻ đang bị apxe chưa
hóa mủ, apxe trước và sau dẫn lưu, rò hậu môn sau phẫu thuật. Ngâm hậu môn được
thực hiện sau mỗi lần trẻ đi tiêu và sau khi vệ sinh vùng hậu môn
sạch sẽ. Ngâm trong khoảng 5 phút hoặc hơn.
Dung dịch dùng để ngâm hậu môn có thể dùng nước
pha loãng với dung dịch povidine-iod hoặc đơn giản hơn chỉ là nước
sạch, không cần bất cứ loại thuốc sát trùng nào. Dung dịch dùng ngâm
nên có độ ấm, giúp bệnh nhân giảm đau và tụ mủ apxe nhanh hơn.
Khi khối apxe cạnh hậu môn sưng phồng và có dấu hiệu tụ mủ,
cần phải rạch thoát mủ. Việc rạch này được thực hiện tại phòng khám với gây tê
tại chỗ. Ổ apxe sau khi thoát mủ có thể được nhét một miếng bấc
nhỏ hoặc để hở.
Ngâm hậu môn được bắt đầu ngay vào ngày đầu tiên sau
rạch. Để miệng vết rạch không bị khép lại, cha mẹ được hướng dẫn
kéo giãn, tách hai mép vết thương sau mỗi lần thay tã hoặc vệ sinh
hậu môn. Các trường hợp rò hậu môn đã điều trị bảo tồn mà không đáp ứng thì có
chỉ định phẫu thuật xẻ đường rò.
Săn sóc sau mổ rất quan trọng, góp phần lớn vào kết quả của
phẫu thuật. Cần vệ sinh tại chỗ bằng cách ngâm hậu môn với nước ấm có thuốc sát
khuẩn nhiều lần trong ngày, nhất là sau mỗi lần đi tiêu. Cần nhuận trường để
khi đại tiện không phải rặn vì rặn làm bé đau.
Nhuận trường bằng chế độ ăn nhiều rau quả, uống nhiều nước,
dùng thuốc nhuận trường.
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét